Zeki Çocuk Nerden Anlaşılır?
Ayşegül Özgüner, Editör
Günümüz bebeklerinin çoğu daha anne karnına düştüğünde folik asitle tanışıyor. Beslenmelerinde daha bilinçli besinler tüketen anneler, yapılan araştırmalara göre bebeklerini emzirdiği taktirde anne sütüyle beraber bebeklerinin daha zeki olmasına da katkıda bulunuyorlar. Ama yine de zeka konusunda en belirleyici faktör çoğu şeyde olduğu gibi genetik.
Günümüzdeki uyaranların çeşitliliği her ne kadar bebeklerimize zarar da verse bir yandan da onların algılarını daha da açık hale getiriyor. Her çocuk çok zeki sanki günümüzde… Yalnız bir de gerçekten çok zeki çocuklar var. Onları dışardan anlamak ise aslında çok da zor değil.
Bir çocuğun zeki olduğunu nerden anlarız?
Zeka nedir, belki de önce onu tanımlamakla işe başlamalıyız. Zeka, öğrenmek ve öğrendiği bilgiyi tekrar kullanabilme becerisi olarak tanımlanıyor. Yani bilgiyi kullanamadıktan sonra zeka aslında çok da bir işe yaramıyor. Önemli olan istikrarlı ve disiplinli bir şekilde çok çalışmak, ki bu zekadan daha değerli.
Uzman Psikolog Burcu Aksongur’a göre zeka genetik bir şey ve anne karnında başlıyor. Aslında belki de en önemlisi çevresel faktörlerden etkilenen bir konu. Yani zeka işlenmediği taktirde gerileyebiliyor.
Aksongur’a göre, zeki çocuklar diğer çocuklara nazaran çok daha erken yürüyorlar, çok erken konuşuyorlar, erken oturuyorlar, çok güzel cümleler kuruyor, sorguluyor, kolay ezberliyor, birkaç bilgiyi birleştirip bir yoruma varabiliyorlar. Bunlar aslında pek çok çocukta olabilecek özellikler ama baktığınız zaman o çocuklarda bir farklılık olduğu, daha çok okul öncesinde, ama sınıfta da tespit edilebiliyor. Çünkü diğer çocuklardan onu ayıran bir şey oluyor. Diğer çocuklardan daha önce yapıyor, bitiriyor. Diğer çocukların çözemediği bir matematik sorusunu kafasından zihinsel olarak çözebiliyor. Sayıları daha erken öğreniyor. Okuma yazmayı kendi kendine öğreniyor. Kendi kendine bir enstrümanı çözebiliyor. Buralardan anlaşılabiliyor. Yani dahi grubundaki çocuklar, hiçbir uyaran olmadan, kendi kendine uzayı merak ediyor mesela. Kendi kendine bir şeyleri araştırıyor, bir şeyler yapıyor, şiir yazabiliyor ve bir şeyleri çözebiliyor.
Evet, çocuğunuzun zeki olduğunu düşünüyorsanız işiniz çok zor, baştan söyleyelim. Özellikle bizim ülkemizde, çocuğunuzun belli bir zekanın altında olması kadar üstünde olması da beraberinde birtakım zorlukları da getiriyor. Bu tür özel çocuklara uygun eğitim imkanlarının eksikliği dolayısıyla vs ile aileler çocuklarına eğitim aldırabilecekleri uygun eğitim kurumları bulamıyor. Tabi bir de yukarıda saydığımız özellikler varsayalım çocuğunuzda var, o zaman da çocuğun net zekası 6 yaşından sonra ancak ölçülebiliyor. Yalnız bu testlerin şöyle negatif yan etkileri olabiliyor. Hem aile hem çocuğa zekiliğin tescilinden sonra bir aşırı güven gelebiliyor ki bu da öğrenme önündeki en büyük engellerden. En güzeli çocuğun zekasına güvenmek yerine ona sorumluluk vererek düzenli çalışmayı öğretebilmek. Yani zeki olmak mı çalışkan olmak mı derseniz, çalışkan olmak her daim daha avantajlı zeki olmaya göre.
