Bebek Bakımı
Satı Kabakçı, Yenidoğan Hemşiresi ve Doğum Koçu
BEBEK BAKIMINDA TEMEL PRENSİP EL TEMİZLİĞİDİR.
Emzirme öncesi ve sonrası, alt değiştirme öncesi ve sonrası, banyo öncesi ve sonrası ve diğer bakımlardan önce ve sonra ellerinizi yıkamalısınız.
Göz Bakımı
Bebeğiniz doğduğunda göz kapakları şiş olabilir. Bu şişlikler birkaç gün içerisinde düzelecektir. Göz renkleri ilk aylarda gri-mavi renktedir, normal rengine dönmesi 4-6 ay sürebilir. İlk aylarda özellikle emzirme sırasında ya da yakın bir nesneye bakarken gözlerini kaydırdığını görebilirsiniz, bu durum şaşılık değildir. Bu durumun çok sık olması halinde doktorunuza danışabilirsiniz. Doğuma bağlı olarak gözlerinin beyaz kısımlarında küçük kanamalar olabilir. Bu kanamalar ek bir tedaviye gerek olmadan 10 gün içinde kendiliğinden geçer.
Bebeğinize ilk göz bakımı doğum salonunda verilmektedir. Gözlerinde çapaklanma oluşmaması için bebeğinizi gereğinden fazla ellememek ve el temizliğine çok dikkat etmek gerekir. Çapaklanma oluşmuş ise; yumuşak ve ütülenmiş temiz bir bezi kaynatılmış ılımış suyla ıslatıp bastırmadan içten dışa doğru gözleri silerek bakım vermek gerekir. Göz bakımında temel prensip gözü içten dışa doğru silmek ve her silme darbesi için bezin temiz köşesini kullanmaktır. Göz bakımı çapaklanma durumuna göre günde 2-3 kez yapılabilir. Çapaklanmada bakıma rağmen düzelme olmaz ise doktorunuza danışmanız ve önerilerini uygulamanız gerekir.
Ağız Bakımı
Bebeğiniz anne sütü ile besleniyorsa ve ağız içinde herhangi bir problem yoksa bakım vermenize gerek yoktur. Ağız bakımı, mama ile beslenen bebeklerde mama kalıntılarını temizlemek ve pamukçuk oluşmuş bebeklerde tedavinin bir parçası olarak yapılır.
Ağız bakımı yaparken; temiz bir bezi işaret parmağınıza sarıp, eczanelerden temin edeceğiniz karbonatlı suyla (sodyum bikarbonat) ıslatıp bezin temiz tarafını kullanmak ve bezin ağız içine temas eden kısmını tekrar karbonatlı suya sokmamaktır.
Göbek Bakımı
Bebeğiniz doğduğunda ilk olarak sizinle onun arasındaki göbek bağı kesilir. Göbek bağı, parlak, beyaz renkte, içinde damarlar bulunan yumuşak bir yapıdadır. Göbek bakımı için, doktorunuzun özel bir önerisi yoksa kuru ve temiz tutulması yeterlidir. Bezin göbeğin altından bağlanması, göbeğin ıslanmasını ve mikrop kapmasını önleyecektir. Tüm önlemlere rağmen göbek bağının kirlenmesi halinde sabunlu su ile yıkanıp kurulanması gerekmektedir. Göbek bağı genellikle 7-14 gün içinde düşer, bazı bebeklerde 7 günden önce bazılarında ise daha geç olabilir. Önemli olan göbek yerinde kızarıklık, şişlik, akıntı, kötü koku ya da kanama gibi iltihaplanma belirtilerinin olmamasıdır. Bu belirtiler olduğunda bebeğinizi bir sağlık merkezine/doktora götürmeniz gerekir.
Alt Bakımı
Bebeğinize uygulayacağınız en sık bakım alt değiştirme ve alt bakımı olacaktır. İlk aylarda günde 10-12 kez alt bakımı vermek gerekir.
Bebeklerin doğduktan sonra, ilk 24 saat içinde kakasını ve idrarını yapmasını bekleriz, kakası ilk 2-3 gün koyu yeşil/siyah renkte ve yapışkandır, buna mekonyum denir. Mekonyum sonrası kaka, rengi sarı, sıvı özellikte içinde incir çekirdeğine benzeyen parçaların olduğu bir görünüm alır. Bu durum anne sütü ile beslenme süresince devam eder. Ek gıdalara geçildiğinde kakasının özellikleri tekrar değişecek ve normal kaka özelliğini alacaktır.
Alt değiştirme işleminin 3-4 saat ara ile ve her kaka sonrası yapılması gereklidir.
Alt değiştirme, tercihen beslenme öncesi yapılmalı, işlem öncesi kullanılacak malzemeler önceden hazırlanmalıdır.
Malzemeler; alt açma bezi, bez, ıslatılmış pamuk ya da yaşına uygun alkolsüz ıslak mendil, pişik önleyici krem.
Alt değiştirme sonrası pudra ve losyon kullanılmamalıdır. Günde en fazla 4 kez pişik önleyici krem kullanılabilir. Eğer bebeğinizde pişik gelişmiş ise doktora danışılmalıdır.
Kız bebeklerde temizlik önden arkaya doğru yapılmalıdır. Erkek bebeklerde ise kaka ve idrar kalmayacak şekilde tüm kıvrımlar temizlenmelidir. Bebeğiniz uyurken kaka yapmamışsa alt değiştirmeye gerek yoktur.
Kız bebeklerde bazen anneden geçen hormonlar nedeni ile vajinal akıntı olabilir; bu normal bir durumdur. Bebeğinizin bezinde turuncu renkte çok az ve hafif bir lekelenme olabilir, bunun nedeni ürat kristalleridir, farklı bir tedavi ve bakıma gerek yoktur.
Cilt Bakımı
Bebeklerin ciltleri ince ve hassastır. İlk 48 saat içinde herhangi bir gereklilik yoksa bebekler banyo yaptırılmamalıdır.
Özellikle ilk günlerde ciltte kuruma ve pul pul soyulmalar sıklıkla görülür. Cildi doğru ve dengeli nemlendirmek bebek gelişimi ve enfeksiyonlardan korunmak için önemlidir. Bebeğinizin hassas cildini korumak ve sağlıklı bir gelişim için uygun bir bakım ürünü/nemlendirici kullanılmalıdır.
Bebeğinizin cildinde özellikle ilk aylarda isilik oluşabilir.
İsilik; ter bezlerinin deriye boşaldığı gözeneklerin kapanarak ter salgısının derinin altında kalmasından kaynaklanır.
Bebeğinizde isilik oluşmuş ise; sabun ve deterjanlar sorunu daha da artıracağı için kullanılmamalı ya da az kullanılmalıdır.
İsiliği önlemek ve tedavi için; bebeğinizi çok kalın giydirmemek, serin tutacak kıyafetler giydirmek, uygun bezler kullanmak, ihtiyacı kadar nemlendirmek, düzenli banyo yaptırmak ve cilt temizliğine dikkat etmek yeterlidir. Döküntülerin iltihaplanması durumunda doktorunuza danışmanız gerekir.
Tırnak Bakımı
Bebeğinizin tırnaklarının çabuk uzaması normal bir gelişim belirtisidir. Uzun tırnaklar cilde ve gözlere zarar verebilir. Ayrıca uzun tırnaklar enfeksiyon açısından risklidir. Bebeğinizin el tırnaklarını, uzama hızına göre haftada 1-2 kez, ayak tırnaklarını ise 1-2 haftada 1 kesmelisiniz. Tırnak kesiminin daha kolay olabilmesi için banyo sonrasını tercih edebilirsiniz.
Bebekler için uygun bir tırnak makası ile; el tırnakları yuvarlak, ayak tırnakları düz kesilmelidir. Kesilen tırnakların cildine zarar vermemesi için bebek töprüsü ile törpülemek doğru bir yaklaşımdır.
