Cihangir Aydoğdu, Diş Hekimi
Öncelikle bize kısacık kendinizden bahsedebilir misiniz?
1977 Ankara doğumluyum. 2000 yılında Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nden mezun oldum. 9 yıl Artvin Arhavi’de özel muayenehane işlettim. Son 4 yıldır Ankara Dikmen’de kendi muayenehanemde çalışmaktayım. Evli ve 1 kız babasıyım.
Emzirmenin dişlere ve diş yapısına faydası var mıdır?
Özellikle ilk 6 ay bebeğin anne sütü alması her şeyi olduğu gibi diş yapısını da etkilemektedir. Anne sütü almış bebeklerin dişleri, almayanlara göre daha sağlıklı olur. Ancak bebeğin dişleri çıkmaya başladıktan sonra emzirme sonrası annenin bebeğinin dişlerini gazlı bezle temizlemesi ya da bir mendil ile ufak ufak silmesi ve azıcıkta olsa su içirerek dişlerin üzerinde süt artıklarının kalmamasına dikkat etmesi gerekir.
Bebeklerde dişler hangi aylarda gelmeye başlar, bu süre bebekten bebeğe göre değişir mi? Bunda genetik önemli midir?
Bebeklerde dişlerin çıkma yaşına en çok etki eden faktör genetik yapıdır. Ortalama 6 aylıkken dişler çıkmaya başlar. 4 aylık diş çıkaran bebekler olduğu gibi 12 aya kadar gecikmeler de görülebilir.
Dişlerin çıkma sırası nasıldır?
İlk çıkan dişler alt ön dişlerdir. Önce ön dişler sonra arka dişler çıkar. Ortalama 2,5-3 yaşında süt dişleri tamamlanır. Toplam 20 tane dişi olur çocuğun.
Diş çıkarma belirtileri nelerdir?
Salya artışı, salya artışına bağlı öksürük, eline geçen her şeyi ısırma isteği, annesini emerken ısırma, huzursuzluk, ateş, uykusuzluk, yemeği reddetme, yemek yemede zorluk, diş etlerinde kaşınma, ishal vb.
Bu süreçte ailelere yapması gereken önerileriniz var mıdır?
Bu belirtilerin hiçbiri çocuğun hayatını tehdit edici düzeyde değildir. Belirtiler diş çıkmasından 4 gün önce başlar ve 4 gün sonrasına kadar devam eder. Dişlikler kullanılabilir. Diş etlerinin üzerine anestezik etkili pomatlar kullanılabilir. Sert değil sıvı gıdalarla beslemeye özen gösterilir.
Bebeklikte diş bakımı nasıl olmalıdır?
Bebeğin dişleri çıkmaya başladıktan sonra her emzirme sonrası dişler ve diş etleri temiz bir mendil ya da gazlı bezle silinmeli. Emzirme sonrası bir miktar su verilerek ağızda kalan süt giderilmeli. 1 yaşına kadar bu şekilde devam edilip fırçalamaya alıştırma için ara sıra macunsuz olarak bebek fırçaları ile masaj yapar tarzda dişlere sürülmeli.
Kaç yaşında diş fırçası ve macunu kullanılmalıdır? Diş macunları bebeğe zararlı mıdır?
Bütün dişler sürdükten sonra fırçalamaya daha ağırlık verilmeli. Anne ya da baba çocuğun oyun şeklinde yaptığı fırçalamayı kendi devam ederek etkin bir şekilde dişler fırçalanmalıdır. Macun kullanılmamalı çünkü çocuk macunu yutar. Eğer ki çürük riski yüksek olan bir çocuk ise süt kazeininden yapılan remineralizasyon ajanları macun olarak kullanılabilir.
Kendilerinin fırçalamasına izin mi vermeliyiz yoksa bizler onlar adına mı dişlerini fırçalamalıyız?
Yukarıda da belirttiğim gibi onlar başlamalı ve bizler tamamlamalıyız.
Bazı çocuklarda duyduğumuz küçük yaşlarda süt dişleri neden çürür, öneriniz var mıdır?
Dişler çıkmaya başladığı andan itibaren temizlemeye başlanmalı. Dişlerin üzerinde süt kalsa bile dişler çürür. Her şeyin içinde şeker var. İlave şeker kullanılmamalı. Özellikle biberonla beslenilen çocuklarda sütün içine ilave şeker, bal, pekmez katılmamalı. Bebek uykuya biberonla ya da emerek geçmemeli. Bala, şekere, pekmeze batırılmış emzik verilmemeli. Bu iş ciddiye alınmazsa dişler çıkarken çürür.
Çürüyen süt dişleri ilerde kötü bir diş yapısı olacağının da habercisi olabilir mi?
Çürüyen süt dişleri sağlığı olumsuz etkilemesinin yanında, apse yapması sonucu altındaki ana dişi de etkileyerek sağlıksız bir ana diş çıkmasına sebep olur. Erken kaybedilen süt dişleri çapraşıklıklara neden olur.
Sağlık Bakanlığı’nın Anaokullarda dişlerle ilgili bir uygulaması var, bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Flor dişleri çürüğe karşı dirençli hale getiren bir maddedir. Eskiden flor tabletleri çocuğa yutturularak diş çürüklerinin önüne geçilmeye çalışılmış ancak günümüzde florun yutturularak değil de dişlere sürülerek çürüğe karşı direnç sağlanmaya çalışılıyor. Çok güzel bir uygulama. Umarım hep devam eder.
Çikolata ve şeker gerçekten dişler için zararlı mıdır, kaç yaşından itibaren çocuklara verilmelidir?
Çikolata ve şeker gerçekten dişlere zarar verir ancak bunları çocuğa vermemek de olmaz. Sadece kısıtlama yapılmalı ve sonrasında dişler fırçalanmalı ya da sert besinler yedirilerek dişlerin fizyolojik temizlenmesi sağlanmalı.
Çocukların dişlerinin sağlam olması için önerileriniz nelerdir?
İyi bir mineral yapısına sahip diş oluşumu için anne sütünü yeteri kadar alması gerekir. Devamında gelişim süreci boyunca dişin ana yapı taşı olan kalsiyumdan zengin besinlerle (süt, yoğurt, peynir, yumurta) beslenmesi ve yüksek şeker içeren yiyeceklerden uzak durması önerilir. Ağız hijyenine önem verilmeli dişler sürmeye başladığı andan itibaren temizlenmeli.
Ağzınıza sağlık, bize verdiğiniz tüm bilgiler için size çok teşekkür ediyoruz…
Ben teşekkür ediyorum…
