Yenidoğan Sarılığı
Satı Kabakçı, Yenidoğan Hemşiresi ve Doğum Koçu
Sağlıklı ve zamanında doğmuş yenidoğanların %60’ında, prematüre doğan bebeklerin ise yaklaşık %80’inde görülen sarılık bilirübin adı verilen maddenin kanda yükselerek bebeğin cildini ve gözlerini sarıya boyaması sonucu ortaya çıkan bir durumdur.
Yenidoğan bebeklerde ortaya çıkan sarılığın şiddeti ve süresi, bebeğin doğum aralığı, doğum haftası, beslenme şekli, ırk, genetik yapı gibi pek çok faktörden etkilenmektedir. Yenidoğan döneminde görülen sarılıklar genel olarak fizyolojik sarılık, patolojik sarılık, anne sütü sarılığı ve uzamış sarılık olarak karşımıza çıkar. Sarılık genellikle ilk olarak bebeğin yüzünde ve gözlerinin beyazında ortaya çıkar, şiddeti arttıkça karın ve bacaklara doğru yayılım gösterir.
Taburculuk sonrası özellikle ilk 1 hafta eğer bebeğiniz prematüre doğmuş ise ilk 2 hafta her gün bebeğinizi soyarak gün ışığı altında cildine bakmalısınız. Bebeğinizin karnında ve/veya bacaklarında sarılık fark ettiğinizde mutlaka çocuk doktorunuz ile görüşmeli ve önerdiği tedaviyi uygulamalısınız.
Bebeğinizin muayenesi sırasında veya kontrollerde sarılık saptanırsa topuğundan kılcal tüplere alınan çok az miktarda kanla serum bilirubin seviyesi ölçülür. Bebeğinizin gününe, vücut ağırlığına, doğum haftasına, fizik muayene ve gerekli hallerde başvurulan bazı diğer laboratuvar tetkiklerine dayanılarak, tedaviye gerek olup olmadığına karar verilir. Bilirubin maddesinin belirli bir seviyenin üstüne çıkması halinde (bu seviye bebeğin doğum ağırlığı, doğum haftası, kaç günlük olduğu ve sağlık durumuna göre belirlenir), bu maddenin beyin dokusuna geçerek kalıcı hasara sebep olma potansiyeli olduğu için mutlaka tedavi gerekmektedir.
Sarılık tedavisi; tüm dünyada ve ülkemizde kabul görmüş tedavi yöntemi olan fototerapi (ışık tedavisi) kullanılır. Fototerapi, bebeğinizin çıplak vücuduna belli bir dalga boyunda ışık uygulanarak, bilirubinin vücuttan atılımını kolaylaştırma prensibine dayanır. Tedavi sırasında bebeğinizin gözleri özel fototerapi gözlükleriyle kapatılarak, ışığın muhtemel zararlı etkilerinden korunur. Işık tedavisinin bebeğinize kalıcı veya ciddi bir yan etkisi yoktur.
Yenidoğan döneminde görülen sarılık tam anlamıyla önlenemez, fakat erken tanı ve tedavi bilirübinin tehlikeli sınırlara ulaşıp bebeğe zarar vermesini önleyeceği için çok önemlidir.
